Pirelli kalendar
Pirelli kalendar za godinu pred nama redom ruši predrasude o bajkama, o ženama, o muškarcima pa i o Pirelli kalendaru…
Kompanija Pirelli i ove godine nastavlja tradiciju promocije svog kalendara, dužu od pedeset godina. Kalendar Pirellija je poznat po tome što se pravi u ograničenoj seriji, a kompanija ga poklanja svojim partnerima, poznatim ličnostima i najuticajnijim medijima u automobilskoj branši. Jedan deo tiraža, od svega nekoliko primeraka se prodaje na aukciji, a sav novac ide u dobrotvorne svrhe. Beležeći senzualnu lepotu i gracioznost generacija poznatih dama iz sveta mode, muzike i filma, čuveni Pirelli kalendar za svojih pola veka postojanja uspeo je da stekne status svojevrsnog kulturološkog fenomena koji pomera granice umetničke modne fotografije.
Kompanija Pirelli
Pirelli je jedan od vodećih proizvođača pneumatika na svetu. Osnovan je davne 1872. godine, i danas ima preko 20 industrijskih postrojenja na četiri kontinenta i prodajnu mrežu u preko 160 zemalja sveta. Ubraja se u najveće proizvođače guma na svetu zajedno sa suparničkim kompanijama Bridgestone, Michelin, Continental i Goodyear. Prepoznatljiv je po svojoj dugoj tradiciji u proizvodnji, inovacijama i kvalitetu proizvoda. Sedište kompanije nalazi se u Milanu, gde je Giovanni Battista Pirelli 1872. godine i osnovao kompaniju. Od 1922. do 2010. godine kompanija se nalazila u vlasništvu Italijanske berze sa sedištem u Milanu, da bi nakon 90 godina prešla u ruke kinske ChemChina-e.
Osim što je jedan od glavnih dobavljača guma i sponozora Formule 1, Pirelli je globalno poznat je i po svom jedinstvenom kalendaru koji izlazi od 1964. godine
U Pirelli kalendaru svoje umetničke fotografije objavljivali su pored ostalih i Helmut Newton, Steve McCurry, Peter Lindbergh, Richard Avedon, Bruce Weber, Herb Rits i Annie Leibovitz, a od 1996. kompanija dodeljuje godišnju Međunarodnu nagradu Pirelli za postignuća u fizici, hemiji, matematici i informacijskim tehnologijama
Istorijat Pirelli kalendara
Istorija Pirelli kalendara se može podeliti na tri razdoblja:
1. Prva decenija (1964-1974), nakon čega je sledila devetogodišnja pauza usled svetske recesije izazvane naftnom krizom
2. Druga decenija (1984-1994), kalendar ponovo počinje da izlazi i stiče sve veću popularnost
3. Od 1994. godine stiče kultni status
Prvu deceniju kalendara su obeležili The Beatles, rok muzika i mini suknje, ali i protesti mladih i mirne demonstracije protiv rata u Vijetnamu.
Kalendar je ubrzo nakon prvog izdanja postao ekskluzivna publikacija dostupna samo nekolicini odabranih klijenata
Modeli su najčešće bile mlade, još uvek nepoznate manekenke fotografisane u prirodnom okruženju na egzotičnim plažama. Međutim, čak i te početne fotografije atraktivnih modela su predstavljale prikaz Pirellijeve estetike i kulturne filozofije: Kalendar je trebalo da bude znak nadolazećih društvenih promena! Harri Peccinotti je za kalendar 1968. godine pronašao nadahnuće u poeziji Elizabeth Barrett Browning, Allen Ginsberg i Ronsard-a, dok je naredne godine zamenio formalno poziranje za opuštenije, prirodnije fotografije na sunčanim plažama Kalifornije. Sarah Moon je 1972. godine postala prva žena fotograf čije su fotografije krasile stranice kalendara, usput razbijajući predrasude o ženama.
Saopštenje koje je objavljeno u martu 1974. godine, u kome se navodi da kalendar neće izlaziti narednih nekoliko godina, izazvao je opšte negodovanje britanskih i međunarodnih medija, što je bio siguran znak rastućeg uspeha i popularnosti Pirelli kalendara. Narednu deceniju su obeležile različite knjige, kolekcije i antologije, objavljene na različitim jezicima a koje su obuhvatale prvi period postojanja kalendara, od kojih je najpoznatija publikacija iz 1975. godine, koju je priredio poznati engleski oskarovac David Niven.
Javnost je s nestrpljenjem dočekala kalendar za 1984. godinu. Novi umetnički urednik Martyn Walshje odlučio da se vrati početnoj ideji, uključivši diskretne, tačnije prikrivene nagoveštaje Pirellijevih proizvoda. Otisci guma su primetni na gotovo svim modelima u ovom periodu i predstavljaju odličan primer tzv. prikrivenog reklamiranja
Modele je 1984. godine fotografisao Uwe Ommer na plažama Bahama, gde se prvi put pojavljuju misteriozni otisci guma na pesku, i to tadašnja najnovija verzija P6 guma.
Terence Donovan je 1987. godine stvorio revolucionarni kalendar u kome se prvi put pojavljuju isključivo tamnoputi modeli, uključujući šesnaestogdišnju Naomi Campbell koja je tek započinjala karijeru. Sledeće godine je Barry Lategan prvi put uključio muškog modela u kalendaru koji je do tada slavio i naglašavao samo lepotu žena. Arthur Elgort je 1990. napravio seriju crno belih fotografija, posvećenih Olimpijadi i nemačkoj režiserki, glumici i plesačici Leni Riefenstahl.
Sledeću prekretnicu je predstavljala 1993. godina jer je ponovo došlo do promene vrhovnog menadžmenta u kompaniji. Pirelli je značajno unapredio svoju međunarodnu kampanju, čime je kalendar postao ključni deo promovisanja novog imidža u međunarodnoj javnosti.
Umetničko uredništvo je 1993. prešlo u sedište kompanije u Milanu i odlučeno je da se nagoveštaji guma na fotografijama u potpunosti uklone sa istih.
Kalendar je ponovo postao umetnička publikacija, bez ograničenja i zabrana koje su se odnosile na fotografe ranijih godina. Herb Ritts je započeo novo razdoblje kalendara sa fotografijama poznatih supermodela Cindy Crawford, Helena Christensen, Kate Moss and Karen Alexander. Njegov kalendar, pod nazivom „Omaž ženama“, trebalo je da prikaže žene 90ih i njihov novi status u društvu, odnosno da su one ponosne, seksi i lepe. Naredna izdanja kalendara odlikuju fotografije najpozantijih supermodela, uključujući Christie Turlington i Naomi Campbell (opet) 1995. (fotograf Richard Avedon); Carré Otis, Eva Herzigova and Nastassja Kinsky 1996. godine (fotograf Peter Lindbergh), kao i Inés Sastre and Monica Bellucci (prvi italijanski model) 1997. godine.
Kalendar su 2002. godine krasile fotografije poznatih glumica i dve unuke poznatih osoba: Lauren Bush (unuka George H. W. Bush-a koji je bio 41. predsednik SAD u periodu od 1989. do 1993. godine) i Kiera Chaplin (unuka slavnog Charlie Chaplin-a), da bi u narednim izdanjima takođe pozirala zvučna imena iz sveta mode, glume i muzike kao što su: Heidi Klum, Adriana Lima, Miranda Kerr, Milla Jovovich, Kate Moss, Sophia Loren, Penelope Cruz, Hilary Swank itd. Patrick Demarchelier je 2008. godine prvi put fotografisao u Aziji, u Šangaju. Između ostalog, za Pirelli kalendar su te godine pozirale kineska glumica Maggie Cheung i supermodel Doutzen Kroes.
Kalendar je 2016. godine izazvao brojne reakcije jer fotografisane žene nisu bile prelepi supermodeli na koje smo navikli.
Fotografije potpisuje Annie Leibovitz, a u kalendaru su se našle žene iz sveta umetnosti, zabave i filantropije poput Yoko Ono, Serene Williams, Patti Smith, Amy Schumer i Fran Lebowitz. Iako poznat po fotografijama oskudno odevenih modela, većina žena koje su se našle u ovogodišnjem izdanju kalendara potpuno su obučene – sa izuzetkom Serene i Amy, koje su u toplesu, a ne potpuno nage.
Zatim je Pirelli u Parizu predstavio svoj kalendar za 2017. godinu s fotografijama holivudskih glumica, uglavnom obučenih, koje je snimio nemački fotograf Peter Lindberg. Za kalendar pod nazivom „Emotional“ poziralo je 14 Oskarom nagrađenih glumica koje su predstavljene izbliza crno-belim fotografijama. Među glumicama koje su se našle na stranicama kalendara su: Penelope Cruz, Nicole Kidman, Rooney Mara, Helen Mirren, Julianne Moore, Lea Seydoux, Uma Thurman, Kate Winslet, Robin Wright itd.
Kalendar za 2018. Godinu
Nakon poslednja dva revolucionarna kalendarska izdanja, u čijem nastajanju nije korišićena scenska šminka, kao ni programi za retuširanje fotografija, autori kalendara inspiraciju za 2018. pronašli su u holističkom poimanju lepote i uverenju da se ona mora tumačiti u kategorijama diverziteta koji ruši stereotipe i prevazilazi rasne, rodne i starosne prepreke. Stoga nimalo ne čudi odluka kreativnog Pirelli tima da za zvezde kalendarskih fotografija stilizovanih u znaku romana „Alisa u zemlji čuda” čiji je autor Charles Lutwidge Dodgson (roman je napisao pod pesudonimom Lewis Carroll) i koji se smatra klasikom britanske književnosti, angažuje isključivo crne modele, među kojima se, uz manekenke Adwoa Aboah i Naomi Campbell, hip hop muzičari Puff Daddy i Lil Yachty, oskarovke Whoopi Goldberg i Lupita Nyongo našao i dreg kraljica RuPaul. Na njemu su radili stilista Edward Enninful i čuveni fotograf Tim Walker. Fotografije su nadrealne kao „svet snova“ i u potpunosti odražavaju viziju Alisine priče iz perspektive fotografa, koji je zbog toga što Alisa nikada dosad nije bila tamnoputa, hteo da na drugačiji način predstavi i njenu lepotu, ali i fiktivne likove koji je prate.
U svakom slučaju, kalendar iz godine u godinu ruši sve moguće predrasude, promoviše različitosti i pozitivne društvene promene, a u isto vreme ostaje veran svojoj kulturnoj tradiciji. Pogledajte galeriju fotografija sa snimanja kalendara za 2018. godinu.
Autor: Saša Stanković
